Baza wiedzy / Złamanie obojczyka
Złamanie obojczyka jest częstym urazem, zarówno u dzieci jak i u dorosłych. Stanowi najczęstsze złamanie u pacjentów pediatrycznych. Często, bo w około 1,5%-3% przypadków, występuje okołoporodowo. Zwykle dotyczy tylko jednego obojczyka i w 80% zlokalizowane jest w trzonie, czyli środkowej części obojczyka. Większość złamań powstaje w wyniku upadku na boczną powierzchnię barku lub bezpośrednio na obojczyk. Każdy uraz obojczyka przy którym występuje podejrzenie złamania wymaga konsultacji ortopedycznej.
Złamany obojczyk – objawy najczęściej występujące
Objawy złamania obojczyka to między innymi:
- ból,
- obrzęk,
- zniekształcenie okolicy obojczyka,
- trudności w unoszeniu ramienia.
Osoba ze złamanym obojczykiem często ma problem z utrzymaniem pozycji ramienia, więc podtrzymuje kończynę po stronie złamania drugą ręką. Niekiedy pojawia się również krwiak w miejscu urazu.
Diagnostyka przy złamaniu obojczyka
Z podejrzeniem złamania obojczyka należy niezwłocznie zgłosić się do ortopedy. Po zebraniu wywiadu oraz badaniu przedmiotowym zleci odpowiednie badania dodatkowe. Zwykle wystarczające będzie prześwietlenie RTG, które należy wykonać w dwóch projekcjach. W przypadku złamań trudnych do oceny w klasycznym zdjęciu rentgenowskim konieczne może być także wykonanie tomografii komputerowej lub rzadziej – rezonansu magnetycznego.
Badanie USG wskazane jest u dzieci, szczególnie u noworodków.
Jak leczyć złamany obojczyk?
Zależy od wielkości przemieszczenia czy ugięcia oraz od aktywności pacjenta. Prawidłowe ustawienie obojczyka warunkuje dobrą funkcję barku.
Czy wykorzystuje się gips na złamany obojczyk?
Uraz obojczyka może dotknąć osób w różnym wieku, należy w odpowiedni sposób zaopatrzyć złamany obojczyk. Gips w złamaniu obojczyka praktycznie nie jest stosowany. U dorosłych unieruchomienie utrzymywane jest minimum 3-4 tygodnie, natomiast u dzieci zwykle krócej. Złamany obojczyk u starszej osoby może wymagać utrzymania dłuższego unieruchomienia, ponieważ ich kości słabiej się goją.
Złamany obojczyk – operacja
W złamaniach z przemieszczeniem, wieloodłamowych, otwartych czy z towarzyszącymi uszkodzeniami nerwów i naczyń konieczne jest leczenie operacyjne. Szczególnie ważna jest szybka interwencja w przypadku uszkodzenia splotu barkowego lub tętnicy podobojczykowej – są to rzadkie, jednak bardzo groźne powikłania złamania obojczyka. W pierwszym przypadku istnieje ryzyko wystąpienia trwałego niedowładu w obrębie kończyny górnej, natomiast w drugim – zagrażającego życiu krwotoku. W zależności od danego złamania obojczyka repozycja może być zamknięta z zespoleniem przezskórnym lub otwarta, ze stabilnym zespoleniem za pomocą płytki.
U większości chorych, niezależnie od wykorzystanej metody leczenia, dochodzi do zrostu kości i powrotu pełnego zakresu ruchomości i funkcji.
Rehabilitacja po złamaniu obojczyka
Bardzo ważnym elementem procesu leczenia po złamaniu obojczyka jest rehabilitacja. Rozpoczyna się ją bardzo wcześnie. Należy jednak pamiętać, że pomimo rozpoczęcia rehabilitacji należy przez kilka miesięcy po złamaniu zachować ostrożność, unikać obciążania kończyny po stronie złamania oraz sytuacji, które wywołują dyskomfort lub ból. Tylko wtedy podjęte kroki pozwolą przywrócić do dawnej sprawności złamany obojczyk. Rehabilitacja w początkowej fazie opiera się na ćwiczeniach, które mają zapobiec powstaniu sztywności w stawie. W kolejnych fazach następuje większa mobilizacja ramienia, która ma na celu przywrócenie jego funkcji sprzed złamania. W trakcie rehabilitacji konieczna jest wizyta kontrolna u lekarza ortopedy, który zleci odpowiednie badania obrazowe, sprawdzające prawidłowość procesu gojenia kości. Prawie wszyscy pacjenci odzyskują pełną sprawność kończyny w ciągu roku od złamania.
Po więcej informacji z zakresu leczenia złamań obojczyka zapraszamy na podstronę chirurgia barku.