Baza wiedzy / Konflikt udowo-panewkowy
Konflikt udowo-panewkowy (często określany angielskim skrótem FAI – Femoroacetabular Impingement) dotyczy stawu biodrowego. Polega on na tworzeniu się zmian zwyrodnieniowych w postaci wyrośli kostnych w stawie biodrowym. Schorzenie to dotyczy przeważnie ludzi młodych, aktywnych fizycznie. Jest prawdopodobnie najczęstszą przyczyną bólu w okolicy stawu biodrowego u nastolatków i osób młodych. Do rozwoju FAI predysponują między innymi: wrodzone wady anatomiczne stawu biodrowego, przebyte urazy biodra, zbyt intensywna lub nieodpowiednio wykonywana aktywność fizyczna wymagająca dużej ilości przysiadów i kopnięć (np. piłka nożna, koszykówka, sporty walki, podnoszenie ciężarów, jazda na rowerze), praca fizyczna, młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej, choroba Perthesa czy zapalenia stawów o różnej etiologii.
Typy konfliktu panewkowo udowego
Przyczyną konfliktu udowo-panewkowego jest nieprawidłowy wzrost kości, który może dotyczyć głowy kości udowej, panewki lub obu struktur jednocześnie. W zależności od miejsca, w którym pojawia się zwyrodnienie wyróżniamy:
- Konflikt udowo-panewkowy typu CAM (inaczej krzywkowy) – nieprawidłowy wzrost kostny dotyczy głowy kości udowej. Traci ona swój owalny kształt i w związku z tym zaburzona jest możliwość płynnego ruchu w stawie. Konflikt panewkowo udowy cam zdecydowanie częściej dotyczy mężczyzn.
- Konflikt panewkowo-udowy typu PINCER (inaczej kleszczykowy) – wyrośl kostna pojawia się na krawędzi panewki stawowej. Ogranicza ruchomość w stawie i może prowadzić do powstawania uszkodzeń. Ten typ częściej dotyczy kobiet.
- Konflikt udowo-panewkowy mieszany – zmiany kostne dotyczą zarówno kości udowej jak i panewki stawowej.
Konflikt udowy panewkowo objawy
Objawy konfliktu udowo-panewkowego to między innymi:
- ograniczenie ruchomości w stawie biodrowym – szczególnie zgięcia i rotacji wewnętrznej,
- ból w okolicy pachwiny, pojawiający się przy wsiadaniu i wysiadaniu z samochodu, wstawaniu po długotrwałym siedzeniu, kucaniu czy wysiłku fizycznym,
- wrażenie przeskakiwania lub blokowania się stawu,
- sztywność stawu biodrowego,
Diagnostyka konfliktu biodrowo panewkowego
Podstawą diagnostyki jest badanie lekarskie, składające się z wywiadu oraz badania fizykalnego pacjenta. Oprócz tego lekarz może zlecić uzupełniająco wykonanie badań obrazowych. Zwykle jest to RTG stawu biodrowego, które często wystarczy dla potwierdzenia rozpoznania. Niekiedy konieczne może być jednak uzupełnienie diagnostyki, np. o badanie tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego, niekiedy z kontrastem podanym dostawowo.
Leczenie zachowawcze i rehabilitacja
Podstawową metodą leczenia konfliktu biodrowo panewkowego jest leczenie zachowawcze. W codziennej aktywności i przy wykonywaniu ćwiczeń należy unikać skrajnych ruchów w stawie biodrowym, które mogą nasilać dolegliwości. Wskazany jest również odpoczynek i odciążanie zajętego stawu. W celu złagodzenia dolegliwości bólowych lekarz może zlecić przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Niekiedy podaje się również w formie wstrzyknięcia do stawu biodrowego osocze bogatopłytkowe lub komórki macierzyste.
Konflikt udowo panewkowy ćwiczenia pozwalające wrócić do dawnej sprawności
Najważniejszym elementem leczenia zachowawczego jest odpowiednio prowadzona rehabilitacja. Dobrze dobrane ćwiczenia pomagają stopniowo wzmocnić mięśnie obręczy biodrowej, przywrócić pełen zakres ruchomości w stawie i wyeliminować dolegliwości bólowe. Ważne jest odpowiednie dopasowanie ćwiczeń do indywidualnych możliwości i dolegliwości pacjenta, dlatego cały proces rehabilitacji powinien nadzorować fizjoterapeuta. Fizjoterapia w FAI może zostać rozszerzona m.in. o terapię manualną czy kinesiotaping. Dodatkowo stosowane mogą być zabiegi z użyciem pola magnetycznego, lasera czy krioterapia.
Leczenie operacyjne
Leczenie operacyjne stosuje się zwykle wtedy, kiedy leczenie zachowawcze nie przyniosło rezultatów. Niekiedy operacja konfliktu udowo-panewkowego wykonywana jest od razu, bez leczenia zachowawczego – dotyczy to głównie osób zawodowo uprawiających sporty.
Operacja wykonywana jest zwykle techniką artroskopową – do stawu biodrowego wprowadza się kamerę oraz narzędzia przez kilka niewielkich nacięć skórnych. Rzadko, w poważniejszych przypadkach, konieczne może być leczenie metodą otwartą, czyli z wykonaniem większego cięcia, aby uzyskać dobry dostęp do stawu biodrowego.
Zapraszamy na podstronę specjalizacji ortopedia po więcej informacji dotyczących leczenia konfliktu udowo-panewkowego w CMGamma.
