Baza wiedzy / Uszkodzenia chrząstki w stawie skokowym
Staw skokowy ulega znacznym obciążeniom podczas uprawiania sportów, w związku z czym często ulega różnego rodzaju uszkodzeniom, takim jak np. skręcenie stawu skokowego. Z czasem przebyte kontuzje oraz niezauważalne mikrourazy kumulują się i mogą prowadzić do powstania uszkodzeń chrząstki stawowej. Choć uraz kostki dotyczy głównie sportowców, może on rozwijać się również u osób nieuprawiających sportów, np. na tle zaburzeń ukrwienia. Z czasem liczne uszkodzenia powodują nieprawidłowe funkcjonowanie stawu i w konsekwencji rozwój uciążliwych dla pacjenta dolegliwości, które mogą uniemożliwiać nawet normalny chód.
Skręcenie i naderwanie stawu skokowego – objawy
Objawy uszkodzenia chrząstki stawu skokowego to między innymi:
- Ból stawu (zlokalizowany głęboko),
- Ograniczenie ruchomości w stawie,
- Wrażenie „przeskakiwania”,
- Uczucie obrzęku i/lub niestabilności.
Objawy zwykle nasilają się podczas poruszania się po nierównym podłożu.
Diagnostyka
Diagnostyką uszkodzenia chrząstki stawu skokowego zajmuje się lekarz ortopeda. Oprócz przeprowadzenia z pacjentem wywiadu oraz badania fizykalnego konieczne jest wykonanie badań obrazowych. Zwykle są to RTG w kilku projekcjach, USG, tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny (MRI). Przeprowadzenie kilku badań obrazowych umożliwia lepsze zobrazowanie stawu i struktur go otaczających i tym samym odpowiednie zaplanowanie leczenia.
Leczenie zachowawcze polega na odciążaniu chorego stawu i zastosowaniu fizjoterapii uzupełnionej o zabiegi fizykalne, takie jak pole magnetyczne, laseroterapia czy terapia ultradźwiękami. Niekiedy stosowane są również wstrzyknięcia dostawowe kwasu hialuronowego, koncentratu płytkopochodnych czynników wzrostu czy komórek macierzystych. Leczenie zachowawcze niestety czasem nie daje pełnego ustąpienia dolegliwości, dlatego w przypadku masywnego uszkodzenia chrząstki konieczne jest leczenie operacyjne.
Leczenie operacyjne urazów kostki polega na naprawie uszkodzonej chrząstki i zwykle przeprowadzane jest metodą artroskopową. Stosuje się kilka technik operacyjnych:
- Technika mikrozłamań (oraz późniejsze modyfikacje np. nanozłamania) polega na wytworzeniu otworów w dnie ubytku chrząstki. Wypełnia się je komórkami wielopotencjalnymi pochodzącymi ze szpiku kostnego, które gromadzą się i dzielą. W ten sposób powstaje blizna chrzęstna, która wypełnia ubytek.
- Technika przeszczepów chrzęstno-kostnych polegająca na zastosowaniu przeszczepów chondrocytów lub walców chrzęstno-kostnych pobranych z innego stawu w miejsce uszkodzonej chrząstki.
- Technika AMIC wykorzystuje technikę np. mikrozłamań oraz membranę kolagenową lub z usieciowanego kwasu hialuronowego. Dzięki pokryciu ubytku błoną w tej metodzie można leczyć większe ubytki niż za pomocą samych mikrozłamań.
Możliwe jest również połączenie kilku technik. Po operacji należy zastosować unieruchomienie za pomocą ortezy lub opatrunku gipsowego. Przez około 6 tygodni kończyna nie powinna być obciążana – pacjent powinien poruszać się za pomocą kul.
Rehabilitacja
Po leczeniu operacyjnym konieczna jest praca z fizjoterapeutą i rehabilitacja kończyny. W początkowym okresie obejmuje naukę chodzenia o kulach oraz zapobieganie obrzękom i sztywności w sąsiednich stawach oraz takie poruszanie stawem by modelować bliznę chrzęstną i jednocześnie jej nie uszkodzić. W kolejnych fazach, po zdjęciu unieruchomienia, następuje stopniowa mobilizacja stawu skokowego, która ma na celu likwidację odczuwanej sztywności oraz przywrócenie zakresu ruchu i siły mięśniowej. Pracuje się również nad przywróceniem czucia głębokiego. Obciążanie kończyny wprowadzane jest stopniowo w zależności od indywidualnych możliwości pacjenta. Powrót do pełnej aktywności sportowej zwykle możliwy jest po upływie około roku od operacji.
Szczegółowe informacje dotyczącej leczenia złamań w CMGamma dostępne są na podstronie specjalizacji ortopedia.
Zapraszamy również do zapoznania się z zawartością podstrony specjalizacji rehabilitacja i fizjoterapia, na której znajdują się informacje dotyczące przebiegu rehabilitacji po złamaniu.